Każdy człowiek ma prawo do godnego życia. Godność wiąże się ze świadomością przysługujących każdemu z nad praw osobistych. Tych praw nikt nami nie może odebrać.
Godność jest przynależna naturze ludzkiej – jej także nikt nie może nam odebrać.
PRZE – MOC
to bezprawne działanie jednej osoby przeciwko mocy osobistej drugiej osoby.
PO – MOC
to wszelkie działania, które pozwalają na odbudowanie wewnętrznej mocy każdego człowieka tak, aby potrafił samodzielnie kierować swoim życiem, chronić się przed przemocą i żyć godnie.
Gdy dochodzi do przemocy w rodzinie, warto zwrócić się po pomoc do osób z zewnątrz:
- Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wejherowie, Transportowa 1
koordynator.przemoc@gops-wejherowo.pl
tel. 58 677 64 37
- Filia Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gościcinie, ul. Wejherowska 24
tel. 58 738 65 40
- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Wejherowie, ul. Sobieskiego 279 A
tel. 58 672 27 02
- Zespół Interwencji Kryzysowej w Wejherowie, ul. Sobieskiego 279 A
tel. 58 677 35 99
- Ogólnopolski numer alarmowy 112
- Pogotowie 999
- Komenda Powiatowa Policji w Wejherowie ul. Dworcowa 14
tel. 58 672 97 22
- Ośrodek Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Wejherowie, ul. Kościuszki 2
tel. 58 736 37 84
sekretariat@opirpa-wejherowo.pl
- Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Gdyni, ul. Biskupa Dominika 25 (całodobowo)
tel. 58 622 22 22
oik@zps.net.pl
- Centrum Interwencji Kryzysowej w Gdańsku, Plac Księdza Prałata Gustkowicza 13 (całodobowo)
tel. 58 511 01 21, 58 511 21 22
centrum@cik.sos.pl
- Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Wejherowie, ul. Ofiar Piaśnicy 22
tel. 58 672 39 66
OSOBIE DOTKNIĘTEJ PRZEMOCĄ UDZIELA SIĘ bezpłatnej pomocy w szczególności w formie:
- poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego, socjalnego, zawodowego i rodzinnego
- interwencji kryzysowej i wsparcia
- uniemożliwienie osobom stosującym przemoc korzystania ze wspólnie zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania oraz zakazanie kontaktowania się i zbliżania się do osoby pokrzywdzonej
- zapewnienie bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie
- przeprowadzenie badania lekarskiego ustalającego przyczyny oraz rodzaje uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie oraz wydanie zaświadczenia lekarskiego w tym przedmiocie
- pomocy w uzyskaniu mieszkania
Przemoc „sama z siebie” nie zniknie . . .
CO TO JEST PROCEDURA „NIEBIESKIE KARTY”?
Jest to procedura postępowania/interwencji obejmująca działania wielu służb, mająca na celu zatrzymanie przemocy w rodzinie oraz pomoc w wychodzeniu z tej sytuacji. Działania są indywidulnie dostosowywane do potrzeb danej rodziny. Szczegółowe warunki realizowanie procedury, zadania służb oraz formularze „Niebieskich Kart” określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 roku.
KTO MOŻE ZGŁOSIĆ PROŚBĘ O URUCHOMIENIE PROCEDURY „NIEBIESKIE KARTY”?
O uruchomienie procedury może prosić każda osoba dotknięta przemocą w rodzinie oraz osoby mające wiedzę, że w danej rodzinie dochodzi do przemocy. Trzeba pamiętać, że o wszczęciu procedury ostatecznie decyduje przedstawiciel służby/instytucji, do którego dokonujemy zgłoszenie, który może mieć inny ogląd sytuacji.
Uprawnienia do uruchomienia procedury „Niebieskie Karty” mają przedstawiciele następujących służb:
- Policji,
- jednostek organizacyjnych pomocy społecznej,
- komisji rozwiązywania problemów alkoholowych,
- oświaty (nauczyciele, pedagog, psycholog szkolny, dyrektor),
- ochrony zdrowia (lekarz, pielęgniarka, ratownik medyczny).
W JAKICH SYTUACJACH URUCHAMIANA JEST PROCEDURA „NIEBIESKIE KARTY”?
Uruchomienie procedury następuje przez wypełnienie formularza „Niebieska Karta – A” przez przedstawiciela jednej z wyżej wymienionych służb, podczas rozmowy z osobą doznającą przemocy. Jest to dokument z danymi osób uwikłanych w przemoc w rodzinie opisujący sytuację przemocy. Bezpośrednio po wypełnieniu formularza „Niebieska Karta – A” osobie doznającej przemocy przekazuje się formularz „Niebieska Karta – B”. Zawiera on informacje o prawnych konsekwencjach stosowania przemocy oraz o miejscach, gdzie można uzyskać pomoc.
Doznajesz przemocy? Lekarz ma obowiązek Ci pomóc!
- Bardzo często lekarz jest tą osobą, która jako pierwsza dowiaduje się o przemocy w rodzinie. Pacjenci zgłaszają się do lekarzy z różnymi dolegliwościami, które mogą świadczyć o doznawaniu przemocy w rodzinie – mówi Katarzyna Michalska z Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Ci, którzy doświadczają przemocy ze strony najbliższych, zazwyczaj nie wiedzą, że zgodnie z prawem mogą oczekiwać pomocy m.in. w gabinecie lekarskim.
Nowelizacja ustawy z 2010 r. włączyła do systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, poza Policją czy pomocą społeczną, także ochronę zdrowia. W sytuacji podejrzenia przemocy w rodzinie lekarz ma obowiązek wszcząć procedurę „Niebieskie Karty”. Ma ona na celu ustalenie, czy w danym przypadku faktycznie dochodzi do stosowania przemocy w rodzinie, oraz opracowanie i realizacje planu pomocy.
Lekarze mają także obowiązek wykonać bezpłatne badanie w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie oraz wydać zaświadczenie lekarskie. Co istotne, taki dokument może wydać lekarz każdej specjalności – nie tylko biegły z zakresu medycyny sądowej ( jak w przypadku obdukcji). Wydanie zaświadczenia jest bezpłatne.
Lekarz ma autorytet
Eksperci zwracają uwagę, że osoba doznająca przemocy często ze strachu lub wstydu nie decyduje się powiadomić o swoim problemie Policji czy pomocy społecznej. Szansą na ujawnienie problemu przemocy może okazać się wizyta w gabinecie lekarskim. Często to właśnie lekarz uświadamia pacjentowi, że jest ofiarą przemocy i powinien otrzymać pomoc. Lekarz może wskazać konkretne drogi wyjścia z problemu, wskazać ośrodki dla ofiar przemocy w rodzinie lub organizacje pozarządowe, które udzielają wsparcia.
- Lekarz jest autorytetem i jako przedstawiciel ochrony zdrowia cieszy się poważaniem społecznym. Dzięki temu ma największą szansę na to, że pacjent go wysłucha i zastosuje się do jego rad i zaleceń - uważa Wanda Paszkiewicz, psycholog, specjalista w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Osoba doznająca przemocy może nie posłuchać policjanta, pracownika socjalnego, ale przekonają ją argumenty lekarza i poważnie rozważy jego stanowisko.
Etyka i prawo
Obowiązek pomocy pacjentom doznającym przemocy wynika nie z tylko z przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, lecz także z zasad etyki lekarskiej. Ważne, by osoby krzywdzone wiedziały, że przemoc w rodzinie ma destrukcyjny wpływ na ich zdrowie fizyczne i psychiczne. Konkretne wskazówki lekarza dla osób doznających przemocy mają na celu poprawę ich stanu zdrowia. – Tak jak lekarz zapisuje lekarstwo, tak samo daje zalecenie, by zgłosić się do specjalistycznej placówki dla osób doznających przemocy w rodzinie – zauważa Wanda Paszkiewicz.
Lekarz ma obowiązek okazać wsparcie pacjentowi, a le jego rola w systemie przeciwdziałania przemocy w rodzinie jest odmienna niż w przypadku Policji czy pomocy społecznej. – Lekarz jest po to, by powiedzieć: „Uwaga, być może doszło tu do aktu przemocy”. Nie ma to jeszcze nic wspólnego z uznaniem, że faktycznie doszło do skrzywdzenia – zauważa prof. Andrzej Marciński, radiolog, od lat zaangażowany w przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. – Chodzi o to, by skierować sprawę do tych instytucji, które z mocy prawa mogą się tym zająć. Mam na myśli nie tylko sąd rodzinny i karny czy prokuraturę, procedurę „Niebieskie Karty”, lecz także zespoły interdyscyplinarne.
Lekarzu, reaguj na przemoc!
Niestety, wielu lekarzy nie zna szczegółowo obowiązków, które nakłada na nich Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Szansą na zmianę jest ogólnopolska kampania informacyjno – edukacyjna skierowana do przedstawicieli ochrony zdrowia „Lekarzu, reaguj na przemoc!”. Jej celem jest m.in. zapoznanie lekarzy z procedurą „Niebieskie Karty” oraz z psychologicznymi aspektami przeciwdziałania przemocy.
Z inicjatywy Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych pod koniec ubiegłego roku do każdej placówki podstawowej opieki zdrowotnej w Polsce trafił pakiet edukacyjny z omówieniem psychologicznych i prawnych aspektów przeciwdziałania przemocy. Więcej informacji o kampanii można znaleźć na stronie www. lekarzureagujnaprzemoc.pl